حمله سایبری چیست؟ همه چیز درباره حمله سایبری و راههای مقابله با آن
- mentorx
- ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴
حمله سایبری یا Cyberattack چیست و چطور باید با آن مقابله کرد و در مقابل آن، مقاوم شد؟ در ادامه این مطلب این را بخوانید.
در دنیای امروز که استفاده از تکنولوژیهای مختلف مرسوم شده، یک چالش بزرگ هم وجود دارد و آن، جلوگیری از هک شدن سیستم و نگهداری از دادههاست. در مطلب حمله سایبری چیست، ابتدا به تعریف حملات سایبری میپرازیم و بعد، با انواع حملات و راههای جلوگیری از آنها آشنا میشویم. با دواپس ایران همراه باشید تا 0 تا 100 امنیت سایبری و ضدحمله به حملات سایبری را متوجه شوید.
همان طور که همه ما میدانیم حفظ امنیت اطلاعات به یکی از مهمترین دغدغههای افراد و سازمانها تبدیل شده است. تصور کنید تنها با یک کلیک ساده روی یک ایمیل ناشناس، تمام دادههای شخصی یا اطلاعات حیاتی یک شرکت در معرض خطر قرار گیرد! این تهدیدات سایبری میتوانند به سادگی ساختن یک رمز عبور ضعیف یا نادیده گرفتن یک هشدار امنیتی کوچک آغاز شوند و در نهایت به فاجعههای جبرانناپذیری منجر شوند. اما حمله سایبری چیست؟ چرا باید از آن بترسیم و چگونه میتوانیم در برابر آن مقاوم باشیم؟
تعریف حمله سایبری
احتمالا تابهحال اصطلاح حمله سایبری را شنیده باشید؛ اما ممکن است دقیقا ندانید حمله سایبری چیست. این حمله ارتباط مستقیمی با اینترنت و شبکه دارد و خطرناک ترین حملات سایبری میتوانند یک شبکه بزرگ را از کار بیندازند. حمله سایبری به زبان ساده یعنی حملهای که بهصورت آگاهانه و غیراخلاقی برای سرقت یا تخریب اطلاعات سیستم یک شخص یا سازمان صورت میگیرد. زمانی که یک هکر با مقاصد غیراخلاقی به یک سیستم حمله کند، این اقدام یک حمله سایبری بهحساب میآید.
هکرها معمولا دلایلی را برای حمله به یک سیستم دارند. اهداف هکرهای کلاه سفید مشخص است و حمله آنها هم حمله سایبری نیست. اما هکرهای دیگر حملاتی را برای نقض سیستم اطلاعاتی یک شخص یا سازمان انجام میدهند که حمله سایبری نام دارد. یک حمله سایبری میتواند اعتبار و ارزشی که یک شخص طی چندین سال به دست آورده را در عرض چند دقیقه از بین ببرد یا یک شرکت را ورشکسته کند و سبب ازبینرفتن اعتماد مشتریان شود. در این تعریف، به شخصی که حمله سایبری میکند، مهاجم میگویند.
حمله سایبری چیست؟
حمله سایبری به هرگونه اقدام مخربی گفته میشود که با هدف دسترسی غیرمجاز به دادهها، تخریب و سرقت اطلاعات، یا ایجاد اختلال در سیستمهای رایانهای و شبکهها انجام میشود. این حملات میتوانند توسط هکرها، مجرمان سایبری، یا حتی دولتها صورت گیرند و خسارات جبرانناپذیری به سازمانها و افراد وارد کنند.
دلایل حمله سایبری چیست؟
دلایل مختلفی برای وقوع حملات سایبری وجود دارد. این حملات میتوانند با انگیزههای محتلفی صورت گیرند. برخی از مهمترین دلایل عبارتاند از:
انگیزه مالی
یکی از اصلیترین دلایل وقوع حملات سایبری، انگیزههای مالی است. هکرها و مجرمان سایبری با هدف دسترسی به اطلاعات مالی حساس، مانند شمارههای کارت اعتباری، حسابهای بانکی و اطلاعات پرداخت آنلاین اقدام به حمله میکنند. این اطلاعات میتوانند به صورت مستقیم برای برداشت غیرمجاز از حسابها استفاده شوند یا در بازار سیاه به فروش برسند و منبع درآمد غیرقانونی بزرگی ایجاد کنند.
جاسوسی
حملات سایبری اغلب بهعنوان ابزاری برای جاسوسی در سطح بینالمللی یا صنعتی به کار میروند. دولتها و سازمانهای بزرگ برای دسترسی به اطلاعات محرمانه رقبا، اسرار تجاری یا حتی دادههای حساس نظامی از تکنیکهای پیشرفته هک و نفوذ استفاده میکنند. این نوع حملات میتواند تأثیر قابلتوجهی بر امنیت ملی یا مزیت رقابتی یک شرکت داشته باشد.
خرابکاری
برخی حملات سایبری با هدف ایجاد اختلال در عملیاتهای حیاتی یک سازمان یا زیرساختهای مهم انجام میشوند. این نوع حملات میتواند شامل تخریب دادهها، از کار انداختن سیستمهای حیاتی، یا حتی ایجاد وقفه در ارائه خدمات عمومی باشد. خرابکاران سایبری معمولاً بهدنبال ایجاد بیثباتی، کاهش اعتماد عمومی یا ایجاد خسارات مالی سنگین هستند.
نمایش قدرت
برای برخی هکرها، حملات سایبری راهی برای نشان دادن تواناییها و مهارتهای فنی خود است. این افراد یا گروهها ممکن است بدون انگیزه مالی یا سیاسی خاصی دست به حمله بزنند، تنها برای اینکه ثابت کنند میتوانند به سیستمهای پیچیده نفوذ کنند. این نمایش قدرت میتواند به جذب توجه رسانهها یا حتی جلب توجه گروههای دیگر در جامعه هکری منجر شود.
بررسی خسارتهای به وجود آمده با حملات سایبری
حال که دانستید حمله سایبری چیست، در این قسمت قصد داریم خسارتهایی که با حمله سایبری ایجاد میشود را بررسی کنیم. اگر حملات سایبری جزئی باشد، باز هم میتواند خسارت مالی بزرگی را به شخص یا شرکت تحمیل کند. در ادامه برخی از مشکلاتی که در زمان حملات سایبری رخ میدهد را بیان میکنیم.
1. اختلال در سیستم
زمانی که یک سیستم ویروسی شود، ممکن است در عملکرد آن اختلال ایجاد شود. در این صورت، عملکرد سایت برای استفاده کاربران زیر سوال میرود و ممکن است کاربر را از دریافت خدمات شما، منصرف کند.
2. از دست دادن اعتبار
اگر مشتریان شما از حملات زیرساختی سایبری و افشا شدن اطلاعاتشان مطلع شوند، دیگر اعتمادشان را به سیستم امنیتی شما از دست میدهند.
3. مشکلات مالی و ورشکستگی
در صورت بروز حمله سایبری به بخش اقتصادی شرکت یا سازمان، مشکلات مالی و ورشکستگی به وجود میآید.
4. مشکلات روحی و روانی
حتی اگر حمله سایبری به اقتصاد شرکت لطمه وارد نکند، یک تهدید بهحساب میآید و از لحاظ روحی سازمان شما را دچار تهدید میکند.
5. ضربه به کاربران
اگر حمله سایبری دسترسی به خدمات را دچار مشکل کند، فقط صاحب سیستم دچار مشکل نمیشود و این مشکل گریبان کاربران را هم میگیرد؛ مثل عدم دسترسی به سایتهای دانشگاه و سیستم دانشجویی.
خسارت به اعتبار سازمانها
خسارت به اعتبار سازمانها نیز یکی از پیامدهای مهم حملات سایبری است. هنگامی که اطلاعات حساس مشتریان افشا میشود، اعتماد عمومی نسبت به شرکت کاهش مییابد که میتواند تأثیرات بلندمدتی بر عملکرد تجاری داشته باشد. علاوه بر این، نشت دادههای حساس میتواند سازمانها را در معرض دعاوی حقوقی و جریمههای قانونی قرار دهد.
بیشتر بخوانید: امنیت در لینوکس بیشتر است یا ویندوز؟
آشنایی با انواع حملات سایبری
حملات سایبری انواع مختلفی دارند و هدف از آنها ضربه مالی و روانی یا سرقت و از بین بردن پایگاه داده است. خدمات پشتیبانی شبکه به منظور جلوگیری و مقابله از این نوع حملات، انجام میشود. در ادامه مطلب حمله سایبری چیست، شما را با انواع حملات Cyber آشنا میکنیم.
1. حمله با استفاده از بدافزارها
بدافزار به باجافزارها، کرمها و ویروسهای کامپیوتری گفته میشود. معمولا در حملات سایبری بیشترین نقش را ویروسها بر عهده دارند. طبق نتایج بیشترین خسارت توسط بدافزار فلیم و اکتبر سرخ ایجاد شده است. این دو ویروس ضربه بزرگی به کل دنیا وارد کردند. بدافزار میتواند از راههای مختلف مانند استفاده از فلش حاوی ویروس، باز کردن پیوندهای ناشناس (لینک) و عدم استفاده از آنتیویروس وارد یک سیستم شود و در عملکرد آن اختلال ایجاد کند. یک بدافزار قابلیت ایجاد حملاتی همچون موارد زیر را دارد.
- از بین بردن اطلاعات
- کپی یا سرقت اطلاعات
- عدم دسترسی به سیستم
2. فیشینگ یا تقلب
در حملات فیشینگممکن است کاربر حتی متوجه ضربه نشود؛ چون در این نوع حمله سایبری، پیوندها و صفحات جعلی را طراحی میکنند و کاربر نمیداند که این صفحات واقعی نیستند. هدف فیشینگ دزدیدن اطلاعات حیاتی همچون آدرسها، شمارهحساب، رمز عبور و غیره است. برای مثال ممکن است یک صفحه پرداخت طراحی شده باشد و مبلغ ناچیزی را از شما دریافت کند. در این صورت با واردکردن اطلاعات حساب، اطلاعات برای مهاجم ذخیره شده تا در اسرعوقت حساب شما را خالی کند.
این حمله معمولا توسط شبکههای اجتماعی، پیامک یا ایمیل انجام میشود و با احساساتی کردن قربانی و دادن خبرهایی همچون جرائم یا برندهشدن، او را مجبور به کلیک روی لینک مربوطه میکند. در این صورت یک بدافزار روی سیستم قربانی نصب میشود یا اطلاعاتی همچون آدرس و پسورد ایمیل و اطلاعات سیستم به دست مهاجم میافتد. از بین انواع حملات سایبری که در این مقاله با مضمون حمله سایبری چیست، گفته میشود، فیشینگ را میتوان رایجترین روش دانست. فیشینگ همیشه هم بیسروصدا نیست و گاهی با تماس صوتی و جریحهدار کردن قربانی اتفاق میافتد.
3. حملات DDOS
حملات ddos سیستم را با مشکل روبرو میکنند و بر شبکه تاثیر زیادی میگذارند. این حمله با نام حمله انکار سرویس هم معروف است و در آن هزاران سیستم به طور همزمان و خودکار درخواستی را به سیستم یا سایت قربانی ارسال میکنند و در پهنای باند اختلال ایجاد میکنند. در این صورت مخاطبان واقعی نمیتوانند وارد سایت شوند.
4. حمله با مرد میانی
حملات مرد میانی یا (Man-in-the-middle (MitM را بیشتر هکرهای واقعی انجام میدهند. در این حمله مهاجم برای استراق سمع یا سرقت به سیستم ارتباطی بین دو نفر نفوذ میکند. این روش بیشتر در مکانهایی مثل فروشگاهها، فرودگاهها و جاهایی که دو نفر از یک شبکه وایفای WIFI رایگان عمومی یکسان استفاده میکنند رخ میدهد. قربانی هم غافل از اینکه یک مهاجم در بین آنها حضور دارد، ارتباط خود را ادامه میدهد. البته این حمله فقط در شرایطی که گفته شد اتفاق نمیافتد و ممکن است مهاجم زمانی حمله به یک سیستم را انجام دهد و بدون اطلاع کاربر بدافزاری را نصب کند. سپس به انتقال دادهها و استراق سمع بپردازد. در حمله مرد میانی، مهاجم میتواند کارهای زیر را انجام دهد.
به غیر از موارد بالا، حملات با اولویت کمتری هم وجود دارد که در ادامه بیان میکنیم:
5. دزدیدن اطلاعات
ممکن است مرد میانی پیامی که نفر اول ارسال میکند را بدزدد و آن را برای نفر دوم نفرستد. در این شرایط ردپایی از مهاجم باقی میماند.
6. تاخیر در ارسال
مرد میانی میتواند داده یا پیام را از نفر اول دریافت کند و پس از گذشت زمان، آن را برای نفر دوم بفرستد. در این صورت قربانیها تصور میکنند که در سرویس موردنظرشان اختلال ایجاد شده است. هنگام اقدامات افزایش امنیت سایت، باید حملات مرد میانی را بسیار جدی گرفت و با آن، مقابله کرد.
7. استراق سمع بدون نشاندادن خود
در این شرایط قربانی متوجه حضور مهاجم نمیشود و مرد میانی بهراحتی اطلاعات را سرقت میکند.
آشنایی با انواع حمله سایبری
یکی از موضوعات مهم در امنیت اطلاعات، آشنایی با انواع حمله سایبری است. درک انواع مختلف حملات سایبری نقش مهمی در پیشگیری از تهدیدات امنیتی دارد. این حملات شامل موارد زیر میشوند:
حمله فیشینگ (Phishing)
تلاش برای فریب کاربران به منظور دریافت اطلاعات حساس مانند رمز عبور و اطلاعات بانکی را فیشینگ میگویند. در این نوع حمله، مهاجمان اغلب از ایمیلها یا پیامهای متنی جعلی استفاده میکنند که شبیه به پیامهای معتبر از سوی بانکها یا شرکتهای معروف به نظر میرسند. هدف این است که کاربر روی یک لینک مخرب کلیک کرده و اطلاعات شخصی خود را وارد کند.
حمله بدافزار (Malware)
استفاده از نرمافزارهای مخرب برای آلوده کردن سیستمها. بدافزارها میتوانند به اشکال مختلفی مانند ویروسها، کرمها، تروجانها و جاسوسافزارها ظاهر شوند. این نرمافزارهای مخرب قادر به سرقت اطلاعات، کنترل سیستمهای آلوده یا حتی تخریب کامل دادهها هستند.
حمله DDoS (توزیعشده)
ایجاد ترافیک غیرعادی برای از کار انداختن یک وبسایت یا سرور حمله ddos است. این نوع حمله با ارسال حجم زیادی از درخواستهای جعلی به یک سرور انجام میشود، به طوری که سرور قادر به پاسخگویی به درخواستهای قانونی نیست و در نتیجه خدمات آن مختل میشود. این حملات معمولاً برای فشار آوردن به سازمانها یا به عنوان بخشی از عملیاتهای خرابکارانه استفاده میشوند.
حمله مهندسی اجتماعی
منظور فریب افراد برای دسترسی به اطلاعات محرمانه است. مهاجمان در این روش از تکنیکهای روانشناختی برای جلب اعتماد قربانیان و متقاعد کردن آنها به افشای اطلاعات حساس استفاده میکنند. این نوع حمله میتواند شامل تماسهای تلفنی، پیامهای ایمیلی، یا حتی ملاقاتهای حضوری باشد.
حمله بروت فورس
تلاش برای شکستن رمزهای عبور با امتحان کردن ترکیبات مختلف بروت فورس نام دارد. در این حمله، هکرها از نرمافزارهای خاصی برای آزمایش هزاران یا حتی میلیونها ترکیب مختلف از کاراکترها استفاده میکنند تا رمز عبور صحیح را پیدا کنند. حملات بروت فورس معمولاً علیه حسابهای کاربری ضعیف یا سیستمهایی که از رمزهای عبور ساده استفاده میکنند، انجام میشود.
مقایسه انواع حمله سایبری و روشهای مقابله با آنها
این جدول به شما کمک میکند تا بهصورت خلاصه و سریع، تفاوت بین انواع حملات سایبری و بهترین روشهای مقابله با هر یک را درک کنید.
نوع حمله سایبری روش انجام حمله نوع حمله سایبری
فیشینگ ارسال ایمیلهای جعلی آموزش کاربران، فیلتر ایمیلها
بدافزار نصب نرمافزارهای مخرب آنتیویروس، بهروزرسانی نرمافزار
حمله DDoS ایجاد ترافیک غیرعادی استفاده از فایروال، مدیریت ترافیک
مهندسی اجتماعی فریب کاربران آموزش امنیتی، تأیید دو مرحلهای
بروت فورس امتحان ترکیبات مختلف رمز عبور استفاده از رمزهای قوی، محدودیت تلاشهای ورود
بررسی روشهای جلوگیری از حملات سایبری
پس از اینکه با تعریف حمله سایبری چیست آشنا شدید و انواع آن را شناختید، باید روشهای جلوگیری از این حملات را هم یاد بگیرید. برای اینکه سیستم شما در برابر حملات سایبری ایمن باشد، باید به موارد زیر اهمیت دهید.
- بهروزرسانی سیستمعامل
زمانی که یک بهروزرسانی برای سیستم شما ارائه میشود، یعنی باگهای قبلی برطرف شده پس باید حتما بهروزرسانیها را انجام دهید.
- استفاده از رمز عبور قوی
سعی کنید در زمان انتخاب رمز عبور از ترکیب حروف کوچک و بزرگ انگلیسی، کاراکتر و اعداد استفاده کنید تا الگوی مشخص و قابل حدسی نداشته باشد. رمز عبور ساده توسط نرمافزارهای بازگشایی رمز در عرض زمان کوتاهی به دست میآید.
- افزایش دقت و تمرکز
زمانی که میخواهید یک فایل را دانلود کنید، دقت زیادی به خرج دهید؛ چراکه همین روش، یکی از راههای دسترسی مهاجم به سیستم شما است.
- افزایش اطلاعات و دیدن آموزش
ممکن است در اثر ناآگاهی کاری را انجام دهید و سیستم خود را به خطر بیندازید. در این صورت باید اطلاعات خود را در زمینه امنیت شبکه بالا ببرید.
روش های جلوگیری از حمله سایبری
حال سوالی که بوجود می آید این است که روش های جلوگیری از حمله سایبری چیست؟ و برای جلوگیری از حملات سایبری چه اقداماتی باید داد. در ادامه به روش های کاربردی برای جلوگیری از این حملات اشاره شده است:
استفاده از نرمافزارهای امنیتی
آنتیویروسها و فایروالهای قدرتمند میتوانند حملات را شناسایی و مسدود کنند. این نرمافزارها با اسکن مداوم سیستم، تهدیدات ناشناخته را شناسایی کرده و از نفوذ بدافزارها جلوگیری میکنند. همچنین، نرمافزارهای امنیتی میتوانند ترافیک شبکه را تحت نظر داشته باشند و فعالیتهای مشکوک را سریعاً گزارش دهند، که این موضوع میتواند مانع از گسترش تهدیدات در سیستم شود.
بهروزرسانی منظم نرمافزارها
کاهش آسیبپذیریها از طریق نصب آخرین بهروزرسانیها یکی از اقدامات ضروری است. شرکتهای نرمافزاری به طور مداوم حفرههای امنیتی را شناسایی و اصلاح میکنند، بنابراین بهروزرسانی سیستمعامل، برنامهها و حتی افزونههای مرورگر میتواند از نفوذ هکرها جلوگیری کند. این کار علاوه بر اینکه امنیت را افزایش میدهد، موجب عملکرد بهتر نرمافزارها نیز میشود.
آموزش کاربران
افزایش آگاهی کاربران در مورد تهدیدات سایبری یکی از مهمترین روشهای پیشگیری است. آموزش نحوه تشخیص ایمیلهای فیشینگ، مدیریت صحیح رمزهای عبور و استفاده از روشهای احراز هویت دو مرحلهای میتواند به کاهش ریسک حملات کمک کند. کارکنانی که آگاهانه رفتار میکنند، میتوانند اولین خط دفاعی در برابر تهدیدات سایبری باشند. همچنین آموزشهای دورهای میتواند سطح آمادگی کارکنان را در مواجهه با تهدیدات جدید بهبود بخشد.
استفاده از رمز عبور های قوی
رمزهای پیچیده و تغییر دورهای آنها امنیت را افزایش میدهد. استفاده از ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادهای خاص در رمزهای عبور میتواند احتمال موفقیت حملات بروت فورس را کاهش دهد. همچنین توصیه میشود از رمزهای عبور متفاوت برای حسابهای مختلف استفاده کنید. فعالسازی احراز هویت دو مرحلهای نیز میتواند یک لایه امنیتی اضافی برای محافظت از حسابهای کاربری ایجاد کند.
پشتیبانگیری منظم
حفظ نسخههای پشتیبان از دادهها برای بازیابی اطلاعات در صورت وقوع حمله ضروری است. این پشتیبانها باید بهصورت دورهای بررسی و آزمایش شوند تا از صحت و قابلیت بازیابی آنها اطمینان حاصل شود. ذخیرهسازی نسخههای پشتیبان در مکانهای جداگانه از شبکه اصلی میتواند خطرات ناشی از حملات باجافزاری را کاهش دهد. علاوه بر این، توصیه میشود از راهکارهای ذخیرهسازی ابری امن برای افزایش قابلیت اطمینان و دسترسی سریع به دادهها استفاده کنید.
اقدامات فوری در صورت وقوع حملات سایبری
در صورت وقوع حمله سایبری، اقدامات فوری برای کاهش آسیب ضروری است. برخی از این اقدامات عبارتاند از:
● شناسایی و تحلیل حمله: بررسی دقیق نوع حمله و میزان آسیب.
● قطع دسترسی: بلافاصله سیستمهای آلوده را از شبکه جدا کنید.
● بازیابی اطلاعات: استفاده از نسخههای پشتیبان برای بازگرداندن دادهها.
● بازنگری امنیتی: تحلیل نقاط ضعف و تقویت تدابیر امنیتی برای جلوگیری از حملات آینده.
● گزارشدهی: اطلاعرسانی به مراجع قانونی و تیمهای امنیت سایبری مثل پلیس فتا
سخن آخر
در این مطلب ابتدا مفهوم حمله سایبری چیست و انواع آن آشنا شدید. با خواندن این مطلب، متوجه میشوید که یک حمله Cyber چقدر میتواند باعث ضررهای مالی جبران ناپذیر و خسارتهای دادهای و از دست رفتن کاربران شود. برای جلوگیری از این اتفاق و مقاوم شدن در برابر سایبر اتک، باید از خدمات امنیت شبکه استفاده کنید. همهی سیستمها و شبکههای کامپیوتری، ممکن است در معرض حملات امنیتی و مخرب قرار بگیرند. تنها با استفاده از خدمات امن سازی است که میتوانید جلوی این تهاجمها و تعرضها، مقاوم شوید.
دواپس ایران، انواع خدمات امن سازی و Hardening را ارائه میدهد. شما میتوانید برای افزایش توان امنیتی و بهبود عملکرد سیستم به خدمات دواپس ایران، مراجعه کنید. ما از انواع روشهای ارزیابی امنیتی برای شناسایی راههای نفوذ و تهدیدهای امنیتی استفاده میکنیم. روشها و تکنولوژیهای مختلفی هم برای مقاوم سازی امنیتی شما به کار گرفته میشود که باعث بالا رفتن قدرت سپر امنیتی شما خواهد شد.
سوالات متداول درباره حملات سایبری
در این بخش به رایجترین سوالات درباره حملات سایبری پاسخ میدهیم تا درک بهتری از این تهدیدات و راههای مقابله با آنها داشته باشید.
حمله سایبری چیست؟
حمله سایبری به هرگونه اقدام مخربی گفته میشود که برای دسترسی غیرمجاز به دادهها، تخریب اطلاعات یا ایجاد اختلال در سیستمهای رایانهای انجام میشود.
رایجترین انواع حملات سایبری چیست؟
رایجترین انواع حملات شامل فیشینگ، بدافزار، حملات DDoS، مهندسی اجتماعی و حملات بروت فورس میشوند.
چگونه میتوان از حملات سایبری جلوگیری کرد؟
استفاده از نرمافزارهای امنیتی، بهروزرسانی منظم نرمافزارها، آموزش کاربران، استفاده از رمزهای عبور قوی و پشتیبانگیری منظم از دادهها میتوانند از حملات سایبری جلوگیری کنند.
اگر سیستم من مورد حمله سایبری قرار گرفت، چه باید کرد؟
بلافاصله سیستم را از شبکه جدا کنید، حمله را شناسایی و تحلیل کنید، از نسخههای پشتیبان برای بازیابی اطلاعات استفاده کنید و موضوع را به مراجع قانونی گزارش دهید.